İlgili Makaleler
eski adı Aigeai Yunanca’da keçi anlamına gelen (Aıks ) sözcüğünden gelir
Yumurtalık ilçesinin kuruluşu ilçe merkezi İskenderun Körfezinin kuzeyinde M.Ö. 4. Yüzyılın son çeyreğinde Büyük İskender’in Pers İmparatoru Dara’yı bugünkü İskenderun ile Dörtyol arasında kalan ovada mağlup etmesinden sonra İskenderin halefleri olan Makedonyalı komutanlar tarafından bir liman şehri olarak kurulmuştur. Kente eski Yunanca’da keçi anlamına gelen Aıks sözcüğünden türetilmiş Aigeai adının verilmesinin sebebi ise Büyük İskender’in Dara’dan bu bölgeyi aldığı savaşta Pers ordularının üzerlerine yürürken keçilerin boynuzlarına bağladığı meşalelerle büyük bir ordunun saldırdığı izlenimini vererek Persleri burdan kaçırması sonucu olduğu bir efsane olarak İskender dönemindeki tarih yazarlarınca anlatılmaktadır.
İlçede Bulunan Eserler, Ayas Sur ve Kalesi (ASUR), Süleyman Kulesi, Markopolo İskelesi ve Kız (Atlas) Kalesi bulunmaktadır.
Süleyman Kule; Osmanlı hükümdarı Kanuni Sultan Süleyman zamanında yaptırıldığı için padişahın adını almıştır. Ana gövdesinden kat kat yükselen kule denizden gelebilecek saldırıyı erken haber alabilmek için yapılmıştır. Kule içerisinde dar gözlem pencereleri bulunmaktadır. Askeri amaçlarda kullanılmak için yapıldığından “silahlı ayas kulesi” olarak bilinmektedir. 1536 yılında inşa edildiği tahmin edilmektedir.
Ayas Sur ve Kalesi; Ortaçağdan yapılan, 7. Ve 10. Yüzyılar arasında araplar ve bizanslılarla olan savaşta tamamen tahrip olan kent 11. Yüzyıldan itibaren Ayas adıyla piskoposluk merkezi olmuştur. Bu dönemde ünlü bir ticaret limanı olma özelliğini sürdüren Ayasta biri karada biride limandaki ada olmak üzere iki kale inşa edilmiştir. 1266 yılından 1337 yılına kadar defalarca memlüklülerin saldırısına uğramış ve tahrip edilmiştir. Sıkça yıkılıp yeniden düzenlenmiştir. Kız Kalesi (Atlas); Ayas limanına yanaşan gemilere ek hizmet binası olarak tasarlanmıştır. İtalyan mimarisi ile inşa edilmiştir. Kalenin içersinde ki salonlar ve odalarda yapılan araştırmalar sonucunda bu kalenin bir gümrük kontrol merkezi ve zahire, su sarnıcı, silah ve önemli bürokratik işlemlerin yürütüldüğü bir yer olduğu tahmin edilmektedir.
Markopolo İskelesi; Markopolonun 1269 yılında Ayas’ı ilk ziyaret ettiğinde geldiği iskeledir. Son 60 yıla kadar tahıl ticaretinin yapıldığı işlek bir limandı. Roma döneminde inşa edilmiş olup Bizans ve Osmanlı döneminde restore edilerek aynı amaçla kullanılmaya devam edilmiştir
AYAS KALESİ
Orta çağdan kalmadır.7. ve 10. yüzyıllar arasında Arap ve Bizanslılarla olan savaşta tamamen tahrip olan kent 11. yüzyıldan itibaren Ayas adıyla piskoposluk merkezi oldu. Bu dönemde ünlü bir ticaret limanı olma özelliğini sürdüren Ayas’ta biri karada biride limandaki ada olmak üzere iki kale inşa edildi. 1266 yılından 1337 yılına kadar defalarca memlukluların saldırısına uğradı ve tahrip edildi. Sıkça yıkılıp yeniden yapılmasından dolayı devşirme yapı olduğu görülmektedir.
KIZ KALESİ
Ayas limanında yanaşan gemilere ek hizmet binası olarak tasarlanmıştır. İtalyan mimarisi ile inşa edilmiştir. Kalenin içerisindeki salonlar, odalar ile yapılan araştırmalar sonucunda buranın bir gümrük kontrol merkezi, zahire, su sarnıcı, silah ve önemli bürokratik işlemlerin yürütüldüğü bir yer olduğu düşünülmektedir
YUMURTALIK TARİHİ
Hititlerin Kiziwatna ve Arzawa Krallıklarının kurulduğu Coğrafya içinde Persliler
Devrinde; Mellos Körfezi kıyısında, Liman merkezi olarak kurulan Mella yanında
Bizanslılar Devrinde,‘Cestanbol’Liman şehri kurulmuştur.Şehir girişinde yaptırılan;
Kale ve Liman Kulesi kalıntıları günümüze kadar gelmiştir.
Ermeni Krallığına Bağlı Lajazzo(Ayas) 1261’de Venediklere kiraya verilmiştir.1268
yılında Memlüklerin eline geçen Bölge,Kaza-ı Ayas Arap Vilayeti üzerin den Halep
Beyliğine bağlandı.1517 yılında Osmanlının eline geçen Bölge Osmanlı Devletinin
Doğuakdeniz yapılanmasında; Üzeyr(Payas) Merkezli Kınık Maa Üzeyr Sancağına
bağlandı.1608-1800 Yıllarında,Ayas-Ceyhan Arasında var olan,Berendi Kazası yer
leşimleri Yumurtalık sınırları içinde kalmıştır.
Cumhuriyet Devrinde Nahiye Merkezi Ayas’tan,Yumurtalığa taşındı.1933’de Nahiye
olan Yumurtalık,1959‘da Adana İlinin İlçesi oldu.
